Peer pressure - Đối diện hay lẩn tránh?

Bạn đã từng nghe đến cụm từ peer pressure hay còn gọi là áp lực đồng trang lứa chưa? Dạo gần đây, cụm từ “peer pressure” xuất hiện rộng rãi trên mạng xã hội, phản ánh đúng tình trạng của rất nhiều bạn trẻ, đặc biệt là thế hệ gen Z. Trong cuộc sống, chắc hẳn bạn cũng ít nhất một lần cảm thấy áp lực, thua kém bạn bè, cảm thấy bản thân yếu kém hay thậm chí là vô dụng. Vậy nguyên nhân do đâu? Và cách bạn nên đối diện với nó như thế nào? Nếu bạn cũng đang đắm chìm trong những câu hỏi tương tự chưa có lời giải đáp thì bài viết này là dành cho bạn. MY MOOD sẽ cùng bạn tìm hiểu về peer pressure và sẽ chỉ bạn cách làm sao để chiến thắng cảm giác đó.

Peer pressure là gì?

Peer pressure hay (áp lực đồng trang lứa), là cảm giác tự ti về bản thân, cảm thấy mình yếu kém khi so sánh với người khác, luôn hoài nghi về năng lực của mìnn và đặt mình trong áp lực mệt mỏi. 

Theo một nghiên cứu, cứ 10 người thì có tới 6 - 7 người bị áp lực đồng trang lứa, đặc biệt là trong môi trường học tập và làm việc. Như vậy, có thể nói rằng áp lực đồng trang lứa có thể xuất hiện ở bất cứ người nào và bất cứ độ tuổi nào. Tuy nhiên, thanh thiếu niên là đối tượng dễ bị peer pressure nhất do họ thiếu kinh nghiệm sống và dễ bị ảnh hưởng bởi người khác.

Nguyên nhân của peer pressure đến từ đâu?

Tư duy về sự thành công

Từ xưa đến nay, đa số chúng ta được nuôi dạy trong một hệ thống giáo dục luôn có xếp hạng. Các bậc phụ huynh thì luôn so sánh con mình với con người khác, để từ đó làm xuất hiện hình ảnh “con nhà người ta” trong tưởng tượng hoàn hảo về mọi mặt. Điều này tưởng chừng vô hại nhưng nó đã vô thức thiết lập một tiêu chuẩn thành công dựa trên việc so sánh với bạn bè đồng trang lứa.

Tuy nhiên, con người thường có xu hướng muốn “hơn” không muốn bằng, vì thế chúng ta thường mong muốn có thể thành công hơn người khác. Ta theo đuổi cảm giác vượt trội hơn những người xung quanh và cảm giác này làm ta thỏa mãn, giúp ta có được cảm giác thành công. Hệ quả là khi không làm được điều đó, chúng ta dễ rơi vào trạng thái tự ti, hoài nghi, thua kém. Có một ví dụ vui đó là một bạn học sinh buồn cả ngày trời vì bài kiểm tra được 9,5 trong khi bạn khác thì cảm thấy rất vui khi nhận 5 điểm. 

Bởi vì chúng ta luôn so sánh nên chúng ta không bao giờ thấy đủ, và bạn sẽ luôn thấy có những người khác thành công hơn mình. Cảm giác thành công, thỏa mãn chỉ là thoáng qua và bạn sẽ tiếp tục rơi vào vòng lặp của việc so sánh không có hồi kết.

Mạng xã hội

Mạng xã hội góp phần không nhỏ vào việc “thổi phồng” thành công của mỗi cá nhân, từ đó tạo ra peer pressure. Nghiên cứu chỉ ra rằng, người dùng mạng xã hội thường xuyên sẽ có nguy cơ trầm cảm cao hơn gấp 2.7 lần. Trên mạng xã hội, mọi người đều đăng tải những hình ảnh, cuộc sống thành công, hào nhoáng của mình, thậm chí là dù đó chưa phải sự thật. Mặt trái của điều này chính là làm cho nhiều người cảm thấy áp lực và đố kị.

Chuẩn mực xã hội

Trong mỗi một môi trường, một xã hội sẽ có những chuẩn mực riêng. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội, các chuẩn mực đặt ra cho con người ngày càng cao. Suy nghĩ và hành động của bạn phải được mọi người trong xã hội chấp nhận như việc phát biểu ý kiến cá nhân, hành động của bạn phải phù hợp với chuẩn mực chung. 

Chẳng hạn như trong một công ty, sau khi hết giờ hành chính, mọi người ai cũng ở lại làm thêm giờ. Điều này khiến cho những người mới vào cũng ở lại vì họ không muốn bị đánh giá là thiếu nỗ lực hay thiếu sự chăm chỉ so với những người đồng nghiệp khác.

Làm thế nào để vượt qua peer pressure - áp lực đồng trang lứa?

Thay vì so sánh với người khác, hãy so sánh với chính mình

Nếu so sánh với người khác khiến chúng ta tự ti, thất vọng về bản thân thì hãy ngừng việc đó lại. Người duy nhất bạn nên so sánh chính là bản thân bạn của ngày hôm qua. Thành công là khi bạn nhận thấy bản thân mình tốt hơn ngày hôm qua, biết nhiều kiến thức hơn hôm qua, học thêm được nhiều thứ mới hơn hôm qua. Thất bại chỉ đến khi bạn không nỗ lực tiến về phía trước, khi bạn vẫn dậm chân tại chỗ chứ không phải là việc bạn thua kém hơn người khác. 

Lợi ích của việc so sánh với bản thân mình, nỗ lực tiến về phía trước chính là nó đem đến cho bạn cảm giác thoải mái, sự thỏa mãn của thành công. Sự nỗ lực còn đem lại cảm giác hạnh phúc và ý nghĩa bởi bạn sẽ biết trân trọng quá trình nỗ lực của mình.

Luôn tôn trọng bản thân

Khi bạn đủ yêu thương và trân trọng bản thân mình, người xung quanh có như thế nào cũng không còn quan trọng. Lúc này, bạn chỉ tập trung vào bản thân, vào những sở thích và đam mê của chính mình, sẽ bỏ ngoài tai những lời đàm tiếu, những sự so sánh, những tiêu chuẩn của người khác áp đặt lên chính mình và điều quan trọng là bạn không còn cảm thấy bị phụ thuộc vào những lời đánh giá của người khác.

>>Xem thêm: Học cách yêu bản thân và sống hạnh phúc

Hiểu rõ giới hạn của bản thân

Mỗi người sinh ra đều có những khả năng, sở thích, năng khiếu đặc biệt riêng, không ai giống ai. Nếu bạn là người thiên về nghệ thuật và sự sáng tạo mà bạn lại đi so sánh với người thiên về tư duy logic và tự dằn vặt bản thân vì không giỏi các môn tự nhiên như Toán, Lý, Hóa, thì quả là nực cười đúng không? Biết giới hạn của bản thân, hiểu rõ thế mạnh của mình và tập trung phát triển thế mạnh đó sẽ giúp bạn không còn cảm thấy áp lực so với người khác. Đồng thời, hãy học hỏi những điểm mạnh, điểm giỏi của người khác để hoàn thiện bản thân hơn mỗi ngày.

Đặt ra mục tiêu rõ ràng, cụ thể cho bản thân

Hãy lên lộ trình, vạch ra những kế hoạch mà bạn dự định sẽ làm trong tương lai. Điều này khiến bạn có thêm động lực để cố gắng tiến về phía trước. Khi đã đặt ra mục tiêu thì hãy học hỏi, nỗ lực hết mình để đạt được nó.

MY MOOD hi vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp ích được cho các bạn - đặc biệt là những bạn đã và đang trải qua tình trạng Peer pressure. MY MOOD tin rằng mỗi người sinh ra đều mang trong mình những giá trị riêng biệt, chỉ cần bạn phát hiện ra giá trị của chính bạn, bạn sẽ tỏa sáng và tốt hơn từng ngày.